ഇന്ത്യാ-പാക് സംഘര്‍ഷത്തില്‍ ചൈന പങ്കാളിയായിരുന്നില്ലെങ്കിലും ചൈനീസ് ആയുധങ്ങള്‍ യുദ്ധത്തില്‍ പങ്കാളിയായി. ഫ്രഞ്ച്, ഇസ്രായേല്‍, ടര്‍ക്കിഷ്, റഷ്യന്‍, പാകിസ്ഥാന്‍ യുദ്ധ യന്ത്രങ്ങളും യുദ്ധപരീക്ഷണത്തിന് വിധേയമായി. കൊലയാളി ആയുധങ്ങളും യുദ്ധത്തില്‍ പരീക്ഷിച്ചു, കഴിഞ്ഞുപോയ ഇന്ത്യ-പാക് ചെറുയുദ്ധം ഭാവി യുദ്ധങ്ങളെ രൂപപ്പെടുത്തും

ഡല്‍ഹി: ചൈന അവസാനത്തെ പ്രധാന യുദ്ധം നടത്തിയത് 1979 ലായിരുന്നു. സോവിയറ്റ് ടി-55എ ടാങ്കുകളുടെ ചൈനീസ് പതിപ്പുകള്‍ ചുറ്റപ്പെട്ട വടക്കന്‍ വിയറ്റ്‌നാമിലെ ഇടതൂര്‍ന്ന കാടുകളിലൂടെ രണ്ട് ലക്ഷം പിഎല്‍എ സൈനികര്‍ മുന്നോട്ട് നീങ്ങി. 

നാല്‍പ്പത്തിയാറ് വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം,2025 മെയ് മാസത്തില്‍ ബീജിംഗ് നേരിട്ട് യുദ്ധത്തിലില്ലെങ്കിലും, അവരുടെ സൈനിക ആയുധശേഖരം യുദ്ധത്തിന് വിധേയമാക്കി. 

ഇന്ത്യയുമായുള്ള ചെറുയുദ്ധത്തില്‍ ചൈനയുടെ യുദ്ധപരീക്ഷണ ഭൂമി പാകിസ്ഥാനായിരുന്നു. ചൈനീസ് ആയുധങ്ങള്‍ മാത്രമല്ല, നിരവധി ഇന്ത്യന്‍ തദ്ദേശീയ സൈനിക ഹാര്‍ഡ്വെയറുകളും ആദ്യമായി പാകിസ്ഥാനിലെ ടെസ്റ്റ് റേഞ്ചില്‍ യുദ്ധപരീക്ഷണത്തിന് വിധേയമാക്കി. ഫ്രഞ്ച്, ഇസ്രായേല്‍, ടര്‍ക്കിഷ്, റഷ്യന്‍, പാകിസ്ഥാന്‍ യുദ്ധ യന്ത്രങ്ങള്‍ പോലും യുദ്ധപരീക്ഷണത്തിന് വിധേയമായി.

ഉപയോഗിക്കുന്ന ആയുധങ്ങളുടെ ശ്രേണിയും അവയില്‍ പലതും ആദ്യമായിട്ടും ഉള്ളതിനാല്‍, ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള സായുധ പോരാട്ടം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആയുധ നിര്‍മ്മാതാക്കളും പ്രതിരോധ തന്ത്രജ്ഞരും ശ്രദ്ധിച്ചു. യുഎസും യുദ്ധത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മമായ വിശദാംശങ്ങള്‍ പഠിക്കും.

സംഘര്‍ഷങ്ങള്‍ ഒടുവില്‍ ആയുധങ്ങള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. ആയുധ കമ്പനികള്‍ക്ക് ഈ മേഖലയിലെ അവരുടെ ആയുധങ്ങളുടെ ഫലപ്രാപ്തി പഠിക്കാനും, അവ മെച്ചപ്പെടുത്താനും, പരിഷ്‌കാരങ്ങള്‍ നടത്താനും ഇത് അനുവദിക്കുന്നുവെന്ന് മുതിര്‍ന്ന പ്രതിരോധ ലേഖകനും വിദഗ്ദ്ധനുമായ സന്ദീപ് ഉണ്ണിത്താന്‍ പറയുന്നു.

എല്ലാ പ്രധാന ആഗോള ആയുധ കയറ്റുമതിക്കാരും ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള വ്യോമ, മിസൈല്‍, ഡ്രോണ്‍ യുദ്ധങ്ങളെക്കുറിച്ച് പഠിക്കും. 

ഇതില്‍ നിന്ന് പാഠങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊണ്ടതോടെ ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള ചെറുയുദ്ധം ഭാവിയില്‍ നടക്കുന്ന ഏതൊരു യുദ്ധത്തെയും ബാധിക്കുമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. സംഘര്‍ഷത്തില്‍ ആളില്ലാ ആകാശ വാഹനങ്ങള്‍, ഡ്രോണുകള്‍ എന്നിവയുടെ പൂര്‍ണ്ണ ഉപയോഗം കണ്ടിരുന്നു.

ഈ യുദ്ധത്തില്‍ നിന്നുള്ള മറ്റൊരു പാഠം രാജ്യങ്ങള്‍ക്ക് ശത്രു പ്രദേശത്തേക്ക് ബോംബര്‍ വിമാനങ്ങള്‍ അയയ്‌ക്കേണ്ടതില്ല എന്നതാണ്. കാരണം യുദ്ധവിമാനങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ദീര്‍ഘദൂര ആയുധങ്ങള്‍ നൂറുകണക്കിന് കിലോമീറ്റര്‍ അകലെ നിന്ന് ശത്രുക്കളുടെ മരണങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു. 

പാകിസ്ഥാനിലെ തന്ത്രപരമായി പ്രധാനപ്പെട്ട ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ ലക്ഷ്യം വച്ചുകൊണ്ട് സുഖോയ് Su-30MKI, ബ്രഹ്‌മോസ് മിസൈല്‍ കോംബോ ഉപയോഗിച്ച് ഇന്ത്യ ഇത് പ്രകടമാക്കിയിരുന്നു.