/sathyam/media/agency_attachments/5VspLzgrB7PML1PH6Ix6.png)
Follow Us/sathyam/media/media_files/2025/09/08/untitled-2025-09-08-09-50-24.jpg)
ജമ്മു: വടക്കന്‍ കശ്മീരില്‍ പരിശോധിച്ച 4056 തിരിച്ചറിയപ്പെടാത്ത ശവക്കുഴികളില്‍ 90 ശതമാനത്തിലധികവും വിദേശ, തദ്ദേശീയ തീവ്രവാദികളുടേതാണെന്ന് കശ്മീരില്‍ നടത്തിയ ഒരു പഠനത്തില്‍ കണ്ടെത്തി. പലപ്പോഴും ചില സംഘടനകള്‍ ഈ ശവക്കുഴികള്‍ ഭരണകൂടം സ്‌പോണ്‍സര്‍ ചെയ്യുന്ന അതിക്രമങ്ങളുടെ തെളിവായി അവതരിപ്പിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു.
കശ്മീര്‍ താഴ്വരയിലെ അജ്ഞാതവും തിരിച്ചറിയപ്പെടാത്തതുമായ ശവക്കുഴികളെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു വിമര്‍ശനാത്മക പഠനം എന്ന തലക്കെട്ടോടെയാണ് റിപ്പോര്‍ട്ട് തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
കശ്മീര്‍ ആസ്ഥാനമായുള്ള എന്‍ജിഒ ആയ സേവ് യൂത്ത് സേവ് ഫ്യൂച്ചര്‍ ഫൗണ്ടേഷന്‍ നടത്തിയ പഠനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് റിപ്പോര്‍ട്ട് തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
വജാഹത്ത് ഫാറൂഖ് ഭട്ട്, സാഹിദ് സുല്‍ത്താന്‍, ഇര്‍ഷാദ് അഹമ്മദ് ഭട്ട്, അനിക നസീര്‍, മുദ്ദാസിര്‍ അഹമ്മദ് ദാര്‍, ഷബ്ബീര്‍ അഹമ്മദ് എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഗവേഷകര്‍ വടക്കന്‍ കശ്മീരിലെ ബാരാമുള്ള, കുപ്വാര, ബന്ദിപോറ, മധ്യ കശ്മീരിലെ ഗന്ദര്‍ബാല്‍ എന്നീ അതിര്‍ത്തി ജില്ലകളിലെ 373 ശ്മശാനങ്ങള്‍ നേരിട്ട് പരിശോധിക്കുകയും രേഖപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു.
2018 ല്‍ ജനങ്ങളുടെ ധനസഹായത്തോടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന സംഘടന ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചതായും 2024 ല്‍ അടിസ്ഥാന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കിയതായും പഠനം നടത്തിയ വജാഹത്ത് ഫാറൂഖ് ഭട്ട് പറഞ്ഞു. അതിനുശേഷം വിവിധ സര്‍ക്കാര്‍ ഓഫീസുകള്‍ക്ക് സമര്‍പ്പിക്കുന്നതിനായി ഞങ്ങള്‍ റിപ്പോര്‍ട്ട് തയ്യാറാക്കുകയായിരുന്നു.
കശ്മീര്‍ താഴ്വരയില്‍ ഭീകരത പടര്‍ത്തുന്നതിനായി അതിര്‍ത്തിക്കപ്പുറത്ത് നിന്ന് കെട്ടിച്ചമയ്ക്കുന്ന ഏതൊരു കഥയെയും നിരാകരിക്കുന്നതിനുള്ള ശക്തമായ തെളിവായി ഈ റിപ്പോര്‍ട്ട് മാറുമെന്ന് പഠനം നടത്തിയ വജാഹത്ത് ഫാറൂഖ് ഭട്ട് പറഞ്ഞു.
ജിപിഎസ് ടാഗിംഗ്, ഫോട്ടോഗ്രാഫിക് ഡോക്യുമെന്റേഷന്‍, വാക്കാലുള്ള സാക്ഷ്യപത്രങ്ങള്‍, ഔദ്യോഗിക രേഖകള്‍ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചാണ് പഠനം നടത്തിയത്. സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത വിവരങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നതിനുപകരം തെളിവുകള്‍ നല്‍കുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം.
ഗവേഷകരുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍, ഗവേഷണ സംഘം ആകെ 4056 ശവക്കുഴികള്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്, കൂടാതെ സ്ഥാപിത താല്‍പ്പര്യ ഗ്രൂപ്പുകള്‍ ഉന്നയിച്ച മുന്‍ അവകാശവാദങ്ങളില്‍ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാണ് ഈ കണക്കുകള്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്. 2,493 ശവക്കുഴികള്‍, ഏകദേശം 61.5 ശതമാനം, തീവ്രവാദ വിരുദ്ധ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ കൊല്ലപ്പെട്ട വിദേശ ഭീകരരുടേതാണെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ പറയുന്നു.
ഈ വ്യക്തികള്‍ക്ക് പലപ്പോഴും തങ്ങളുടെ നെറ്റ്വര്‍ക്കുകള്‍ മറച്ചുവെക്കാനും പാകിസ്ഥാന് നിഷേധിക്കപ്പെടാനുള്ള സാധ്യത നിലനിര്‍ത്താനും തിരിച്ചറിയല്‍ ശേഷി ഇല്ലായിരുന്നുവെന്ന് അതില്‍ പറയുന്നു.
ഏകദേശം 1208 ശവക്കുഴികള്‍ (ഏകദേശം 29.8 ശതമാനം) സുരക്ഷാ സേനയുമായുള്ള ഏറ്റുമുട്ടലില്‍ കൊല്ലപ്പെട്ട കശ്മീരില്‍ നിന്നുള്ള പ്രാദേശിക തീവ്രവാദികളുടേതാണ്. ഈ ശവക്കുഴികളില്‍ പലതും സമൂഹ സാക്ഷ്യങ്ങളിലൂടെയും കുടുംബ കുറ്റസമ്മതത്തിലൂടെയും തിരിച്ചറിഞ്ഞു.
ഗവേഷകര്‍ കണ്ടെത്തിയത് സ്ഥിരീകരിച്ച ഒമ്പത് സിവിലിയന്‍ ശവക്കുഴികള്‍ മാത്രമാണ്, ആകെയുള്ളതിന്റെ 0.2 ശതമാനം മാത്രം. ഈ കണ്ടെത്തല്‍ സിവിലിയന്‍ കൂട്ടക്കുഴിമാടങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അവകാശവാദങ്ങള്‍ക്ക് നേരിട്ട് വിരുദ്ധമാണ്.
1947-ലെ കശ്മീര്‍ യുദ്ധത്തില്‍ കൊല്ലപ്പെട്ട ഗോത്രവര്‍ഗ അധിനിവേശക്കാരുടെ 70 ശവക്കുഴികളും പഠനം തിരിച്ചറിഞ്ഞു. മാനുഷിക ആശങ്കകള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിനായി ആധുനിക ഡിഎന്‍എ പരിശോധന ഉപയോഗിച്ച് 276 യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ അടയാളപ്പെടുത്താത്ത ശവക്കുഴികളില്‍ സമഗ്രമായ ഫോറന്‍സിക് പരിശോധന നടത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഭട്ട് പറഞ്ഞു.