ലിപുലേഖ് ചുരം വഴിയുള്ള ഇന്ത്യ-ചൈന വ്യാപാരത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നേപ്പാളിൻ്റെ പരാമർശത്തെ അപലപിച്ച് ഇന്ത്യ

ഡല്‍ഹി: ലിപുലേഖ് ചുരം വഴി ഇന്ത്യ-ചൈന വ്യാപാരം പുനരാരംഭിക്കുന്നതിനെതിരായ നേപ്പാളിന്റെ എതിര്‍പ്പ് ബുധനാഴ്ച സര്‍ക്കാര്‍ നിരസിച്ചു, അത്തരം അവകാശവാദങ്ങള്‍ ന്യായീകരിക്കാനാവാത്തതും, അംഗീകരിക്കാന്‍ കഴിയാത്തതും, ചരിത്രപരമായ വസ്തുതകളില്ലാത്തതുമാണെന്ന് പറഞ്ഞു.

കാലാപാനി മേഖല എന്നറിയപ്പെടുന്ന ലിപുലേഖ് ചുരത്തിന്റെ തെക്ക് ഭാഗം നേപ്പാളിന്റെ സ്വന്തമാണെന്ന് കാഠ്മണ്ഡു നേരത്തെ പ്രസ്താവന ഇറക്കിയിരുന്നു. ഈ പ്രദേശത്ത് വ്യാപാരം ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള ഒരു പ്രവര്‍ത്തനവും നടത്തരുതെന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ ന്യൂഡല്‍ഹിയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നും അതില്‍ പറയുന്നു.

ഈ പരാമര്‍ശങ്ങളെ വിമര്‍ശിച്ചുകൊണ്ട് ഇന്ത്യ പ്രതികരിച്ചു, 'പ്രാദേശിക അവകാശവാദങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, അത്തരം അവകാശവാദങ്ങള്‍ ന്യായീകരിക്കാവുന്നതോ ചരിത്രപരമായ വസ്തുതകളുടെയും തെളിവുകളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ളതോ അല്ല എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ നിലപാട്. ഏകപക്ഷീയമായ ഏതെങ്കിലും കൃത്രിമ പ്രദേശിക അവകാശവാദങ്ങള്‍ അംഗീകരിക്കാനാവില്ല'.

'ഇക്കാര്യത്തില്‍ ഞങ്ങളുടെ നിലപാട് സ്ഥിരവും വ്യക്തവുമാണ്' എന്ന് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം വ്യക്തമാക്കി. ലിപുലേഖ് പാസ് വഴി ഇന്ത്യയും ചൈനയും തമ്മിലുള്ള അതിര്‍ത്തി വ്യാപാരം 1954 ല്‍ ആരംഭിച്ച് പതിറ്റാണ്ടുകളായി തുടരുകയാണ്, സമീപ വര്‍ഷങ്ങളില്‍ 'കോവിഡും മറ്റ് സംഭവവികാസങ്ങളും കാരണം' ഇത് തടസ്സപ്പെട്ടു.

ചര്‍ച്ചയിലൂടെയും നയതന്ത്രത്തിലൂടെയും അംഗീകരിച്ച അതിര്‍ത്തി പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിന് നേപ്പാളുമായി 'സൃഷ്ടിപരമായ ആശയവിനിമയത്തിന്' ഇന്ത്യ തുറന്നിരിക്കുന്നുവെന്ന് ന്യൂഡല്‍ഹി കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.

ഗാല്‍വാന്‍ ഏറ്റുമുട്ടലിനുശേഷം വഷളായ ബന്ധം പുനഃസ്ഥാപിക്കാന്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനാല്‍, ഓഗസ്റ്റ് 19 ന് ചൈനീസ് വിദേശകാര്യ മന്ത്രിയുടെ ഇന്ത്യാ സന്ദര്‍ശന വേളയില്‍ അതിര്‍ത്തി വ്യാപാരം പുനരാരംഭിക്കാന്‍ ഇന്ത്യയും ചൈനയും സമ്മതിച്ചു.

നേപ്പാളിന്റെ ഔദ്യോഗിക ഭൂപടം നേപ്പാള്‍ ഭരണഘടനയില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നും മഹാകാളി നദിയുടെ കിഴക്കുള്ള ലിംപിയാധുര, ലിപുലേഖ്, കലാപാനി എന്നിവ നേപ്പാളിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാണെന്ന് നേപ്പാള്‍ സര്‍ക്കാര്‍ വ്യക്തമാണെന്നും നേപ്പാളിലെ കെ പി ശര്‍മ്മ ഒലി സര്‍ക്കാര്‍ പ്രസ്താവനയില്‍ പറഞ്ഞു.