വ്യാപാരം മുതല്‍ സമുദ്ര സഹകരണം വരെ, പ്രധാനമന്ത്രി മോദി-പുടിന്‍ ഉച്ചകോടിയില്‍ ചര്‍ച്ചയായത്

ഡല്‍ഹി: ന്യൂഡല്‍ഹിയിലെ ഹൈദരാബാദ് ഹൗസില്‍ നടന്ന വിപുലമായ ഉച്ചകോടി ചര്‍ച്ചകള്‍ക്ക് ശേഷം പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയും റഷ്യന്‍ പ്രസിഡന്റ് വ്ളാഡിമിര്‍ പുടിനും സംയുക്ത പത്രക്കുറിപ്പ് നടത്തി. നാല് വര്‍ഷത്തിനിടെ പുടിന്റെ ആദ്യ ഇന്ത്യാ സന്ദര്‍ശനവും ഉക്രെയ്ന്‍ സംഘര്‍ഷം ആരംഭിച്ചതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ സന്ദര്‍ശനവുമാണിത്. 

ബാഹ്യ സമ്മര്‍ദ്ദങ്ങളില്‍ നിന്ന് ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരത്തെ സംരക്ഷിക്കുന്നതും ചെറിയ മോഡുലാര്‍ ആണവ റിയാക്ടറുകളില്‍ പുതിയ സഹകരണം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നതും ഉള്‍പ്പെടെ ഇന്ത്യ-റഷ്യ പങ്കാളിത്തത്തിന്റെ പ്രധാന സ്തംഭങ്ങള്‍ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതില്‍ ഇരു നേതാക്കളും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു.

എട്ട് പതിറ്റാണ്ട് പഴക്കമുള്ള ബന്ധം ഉയര്‍ത്തുന്നതിനുള്ള പുതുക്കിയ പ്രതിബദ്ധതയുടെ സൂചനയായി ഇരുപക്ഷവും ഉച്ചകോടിയെ ഉപയോഗിച്ചു. 2030 വരെ ഇന്ത്യ-റഷ്യ സാമ്പത്തിക സഹകരണ പരിപാടിക്ക് അവര്‍ അന്തിമരൂപം നല്‍കുകയും ആരോഗ്യം, മൊബിലിറ്റി, ജനങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള വിനിമയം തുടങ്ങിയ മേഖലകളില്‍ കരാറുകളില്‍ ഒപ്പുവയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. 

സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തം വികസിപ്പിക്കുന്നത് ഇപ്പോള്‍ ഒരു പൊതു മുന്‍ഗണനയാണെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി പറഞ്ഞു, യുറേഷ്യന്‍ സാമ്പത്തിക യൂണിയനുമായുള്ള ഒരു സ്വതന്ത്ര വ്യാപാര കരാറിന്റെ ആദ്യകാല സമാപനത്തിനായി ഇരു രാജ്യങ്ങളും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് പറഞ്ഞു.

ഇന്ത്യയും റഷ്യയും തമ്മിലുള്ള പ്രത്യേകവും പ്രിവിലേജ്ഡ് തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തം കൂടുതല്‍ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പിന്തുണ ഇരു നേതാക്കളും ആവര്‍ത്തിച്ചു. 2000 ഒക്ടോബറില്‍ പ്രസിഡന്റ് വ്ളാഡിമിര്‍ പുടിന്റെ ആദ്യ ഇന്ത്യാ സന്ദര്‍ശന വേളയില്‍ സ്ഥാപിതമായ ഇന്ത്യയും റഷ്യയും തമ്മിലുള്ള തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രഖ്യാപനത്തിന്റെ 25-ാം വാര്‍ഷികമാണിത്. 

രാഷ്ട്രീയവും തന്ത്രപരവും, സൈനികവും സുരക്ഷയും, വ്യാപാരവും നിക്ഷേപവും, ഊര്‍ജ്ജം, ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക വിദ്യ, ആണവ, ബഹിരാകാശം, സാംസ്‌കാരികം, വിദ്യാഭ്യാസം, മാനുഷിക സഹകരണം എന്നിവയുള്‍പ്പെടെ സഹകരണത്തിന്റെ എല്ലാ മേഖലകളിലും വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന ബഹുമുഖവും പരസ്പര പ്രയോജനകരവുമായ ഇന്ത്യ-റഷ്യ ബന്ധങ്ങളെ നേതാക്കള്‍ ക്രിയാത്മകമായി വിലയിരുത്തി. 

പരമ്പരാഗത മേഖലകളിലെ സഹകരണം കൂടുതല്‍ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനൊപ്പം സഹകരണത്തിനുള്ള പുതിയ വഴികള്‍ ഇരുപക്ഷവും സജീവമായി പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നതില്‍ സംതൃപ്തി രേഖപ്പെടുത്തി.

നിയന്ത്രിത തൊഴില്‍ പ്രസ്ഥാനം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും സുരക്ഷിതമായ കുടിയേറ്റ മാര്‍ഗങ്ങള്‍ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള രണ്ട് പ്രധാന കരാറുകളില്‍ ഇന്ത്യയും റഷ്യയും ഒപ്പുവച്ചു. ആദ്യ കരാര്‍ താല്‍ക്കാലിക തൊഴില്‍ പ്രവര്‍ത്തനത്തില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു, ഇത് ഒരു രാജ്യത്തെ പൗരന്മാര്‍ക്ക് പരസ്പരം നിര്‍വചിക്കപ്പെട്ട ചട്ടക്കൂടിനുള്ളില്‍ മറ്റൊരു രാജ്യത്തിന്റെ പ്രദേശത്ത് നിയമപരമായി ജോലി ചെയ്യാന്‍ പ്രാപ്തമാക്കുന്നു.

രണ്ടാമത്തെ കരാര്‍ ക്രമരഹിതമായ കുടിയേറ്റത്തെ ചെറുക്കുന്നതില്‍ സഹകരണം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു, നിയമവിരുദ്ധമായ നീക്കം തടയുന്നതിനും കുടിയേറ്റ സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഏജന്‍സികള്‍ക്കിടയില്‍ മികച്ച ഏകോപനം ഉറപ്പാക്കുന്നു.

ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, വൈദ്യ വിദ്യാഭ്യാസം, ശാസ്ത്ര ഗവേഷണം എന്നീ മേഖലകളില്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളും ഒരു സുപ്രധാന സഹകരണ കരാറില്‍ ഒപ്പുവച്ചു, ഇത് കൂടുതല്‍ ആഴത്തിലുള്ള സ്ഥാപനപരമായ സഹകരണത്തിന് വേദിയൊരുക്കി.

ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ ഉയര്‍ത്തുക, നിയന്ത്രണ സംവിധാനങ്ങള്‍ ശക്തിപ്പെടുത്തുക, ഭക്ഷ്യ ഉല്‍പ്പന്നങ്ങളുടെ സുഗമമായ നീക്കം ഉറപ്പാക്കുക എന്നിവയാണ് ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ആന്‍ഡ് സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ്‌സ് അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യയും റഷ്യയുടെ ഫെഡറല്‍ സര്‍വീസ് ഫോര്‍ സര്‍വൈലന്‍സ് ഓണ്‍ കണ്‍സ്യൂമര്‍ റൈറ്റ്‌സ് പ്രൊട്ടക്ഷന്‍ ആന്‍ഡ് ഹ്യൂമന്‍ വെല്‍ഫെയറും തമ്മിലുള്ള മറ്റൊരു കരാറില്‍ ഒപ്പുവച്ചു.

ആര്‍ട്ടിക് നാവിഗേഷനില്‍ ഇന്ത്യയുടെ കഴിവുകള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി, ധ്രുവ ജലാശയങ്ങളില്‍ കപ്പലുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുന്ന സ്‌പെഷ്യലിസ്റ്റുകള്‍ക്ക് പരിശീലനം നല്‍കുന്നതിനായി ഇന്ത്യയുടെ തുറമുഖ, ഷിപ്പിംഗ്, ജലപാത മന്ത്രാലയം റഷ്യയുടെ ഗതാഗത മന്ത്രാലയവുമായി ഒരു ധാരണാപത്രത്തില്‍ ഒപ്പുവച്ചു.

ഇന്ത്യയുടെ തുറമുഖ മന്ത്രാലയവും റഷ്യന്‍ ഫെഡറേഷന്റെ മാരിടൈം ബോര്‍ഡും തമ്മിലുള്ള രണ്ടാമത്തെ ധാരണാപത്രം സമുദ്ര സഹകരണം, ശേഷി വികസനം, തുറമുഖ സംബന്ധിയായ സഹകരണം എന്നിവ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ലക്ഷ്യമിടുന്നു.

ജെ.എസ്.സി യുറല്‍കെമും മൂന്ന് പ്രധാന ഇന്ത്യന്‍ സ്ഥാപനങ്ങളായ രാഷ്ട്രീയ കെമിക്കല്‍സ് ആന്‍ഡ് ഫെര്‍ട്ടിലൈസേഴ്സ് ലിമിറ്റഡ്, നാഷണല്‍ ഫെര്‍ട്ടിലൈസേഴ്സ് ലിമിറ്റഡ്, ഇന്ത്യന്‍ പൊട്ടാഷ് ലിമിറ്റഡ് എന്നിവരും തമ്മില്‍ ഒരു പ്രധാന ധാരണാപത്രത്തില്‍ ഒപ്പുവച്ചു.

ഈ കരാര്‍ വളം വിതരണ ശൃംഖലകള്‍ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും മേഖലയിലെ ദീര്‍ഘകാല സഹകരണം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.

ഇന്ത്യയുടെ സെന്‍ട്രല്‍ ബോര്‍ഡ് ഓഫ് ഇന്‍ഡയറക്ട് ടാക്‌സസ് ആന്‍ഡ് കസ്റ്റംസും റഷ്യയുടെ ഫെഡറല്‍ കസ്റ്റംസ് സര്‍വീസും ഇരു രാജ്യങ്ങള്‍ക്കുമിടയില്‍ സഞ്ചരിക്കുന്ന ചരക്കുകളെയും വാഹനങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള പ്രീ-അറൈവല്‍ വിവരങ്ങള്‍ കൈമാറുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രോട്ടോക്കോളില്‍ ഒപ്പുവച്ചു.

അതിര്‍ത്തി കടന്നുള്ള തപാല്‍ സേവനങ്ങള്‍ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ലോജിസ്റ്റിക്‌സ് കാര്യക്ഷമത മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഇന്ത്യാ പോസ്റ്റും റഷ്യന്‍ പോസ്റ്റും തമ്മിലുള്ള മറ്റൊരു ഉഭയകക്ഷി കരാര്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.

ശാസ്ത്ര-അക്കാദമിക് സഹകരണം കൂടുതല്‍ ആഴത്തിലാക്കുന്നതിനായി പൂനെയിലെ ഡിഫന്‍സ് ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്വാന്‍സ്ഡ് ടെക്‌നോളജി നാഷണല്‍ ടോംസ്‌ക് സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയുമായി ഒരു ധാരണാപത്രത്തില്‍ ഒപ്പുവച്ചു.

കൂടാതെ, സംയുക്ത ഗവേഷണവും അക്കാദമിക് കൈമാറ്റവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി മുംബൈ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ലോമോനോസോവ് മോസ്‌കോ സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയുമായും റഷ്യന്‍ ഡയറക്ട് ഇന്‍വെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ഫണ്ടിന്റെ മാനേജ്‌മെന്റ് കമ്പനിയുമായും ഒരു കരാറില്‍ ഏര്‍പ്പെട്ടു.

പ്രക്ഷേപണ സഹകരണം വിപുലീകരിക്കുന്നതിനായി പ്രസാര്‍ ഭാരതിയും ഗാസ്‌പ്രോം-മീഡിയ ഹോള്‍ഡിംഗ്, നാഷണല്‍ മീഡിയ ഗ്രൂപ്പ്, ബിഗ് ഏഷ്യ മീഡിയ ഗ്രൂപ്പ് എന്നിവയുള്‍പ്പെടെ പ്രമുഖ റഷ്യന്‍ മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങളും തമ്മില്‍ നിരവധി ധാരണാപത്രങ്ങളില്‍ ഒപ്പുവച്ചു.

പ്രസാര്‍ ഭാരതിയും എഎന്‍ഒ ടിവി-നൊവോസ്റ്റിയും തമ്മിലുള്ള നിലവിലുള്ള ധാരണാപത്രത്തില്‍ ഒരു അനുബന്ധം കൂടി ചേര്‍ത്തു, കൂടാതെ മാധ്യമ സഹകരണം വിപുലീകരിക്കുന്നതിനായി ടിവി ബ്രിക്സും പ്രസാര്‍ ഭാരതിയും തമ്മിലുള്ള പുതിയ പങ്കാളിത്ത കരാറും ചേര്‍ത്തു.