"ഭിന്നതകളിൽ ഹൃദയങ്ങളും സംസ്കാരങ്ങളുമല്ല, രാഷ്ട്രീയ അതിരുകൾ മാത്രമേ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. പാകിസ്ഥാനും ഇന്ത്യയും ഒരു വീടായിരുന്നു, നിർഭാഗ്യവശാൽ അവ വിഭജിക്കപ്പെട്ടു.". മുൻ എസ്പി എംപി ഡോ. എസ്.ടി. ഹസൻ

മൊറാദാബാദ്: പാകിസ്ഥാനും ഇന്ത്യയും യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ഒരു രാജ്യമായിരുന്നുവെന്ന് മുന്‍ എസ്പി എംപി ഡോ. എസ്ടി ഹസന്‍. വിഭജനം സംഭവിച്ചത് നമ്മുടെ ദൗര്‍ഭാഗ്യകരമാണ്. കോണ്‍ഗ്രസ് അംഗങ്ങള്‍ പറഞ്ഞത് ശരിയാണെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. 

ഭാഷ, സംസ്‌കാരം, ഭക്ഷണശീലങ്ങള്‍, ജീവിതശൈലി എന്നിവയില്‍ പാകിസ്ഥാനും ഇന്ത്യയും തമ്മില്‍ കാര്യമായ വ്യത്യാസമില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് ഒരു ഇന്ത്യക്കാരന്‍ പാകിസ്ഥാന്‍ സന്ദര്‍ശിക്കുമ്പോള്‍ അയാള്‍ക്ക് അന്യവല്‍ക്കരണം തോന്നാത്തത്; പകരം, സ്വന്തം രാജ്യത്താണെന്ന് അയാള്‍ക്ക് തോന്നുന്നു.

ഇന്നും ഇന്ത്യയുടെയും പാകിസ്ഥാന്റെയും ഗംഗാ-യമുനി സംസ്‌കാരം സമാനമാണെന്ന് ഡോ. ഹസന്‍ പറഞ്ഞു. വിഭജനത്തിനുശേഷം, രാഷ്ട്രീയവും അതിര്‍ത്തികളും നമ്മെ വേര്‍പെടുത്തി. സാഹിത്യമോ സംഗീതമോ നാടോടി കലയോ ആകട്ടെ, ഇന്ത്യന്‍ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിന്റെ പങ്കിട്ട പൈതൃകം ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും വേരുകളില്‍ ആഴത്തില്‍ വേരൂന്നിയതാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

പാകിസ്ഥാന്‍ സന്ദര്‍ശിക്കുന്ന ആര്‍ക്കും തെരുവുകളിലും, വിപണികളിലും, ജനങ്ങളുടെ പെരുമാറ്റത്തിലും ഇന്ത്യയുടെ നേര്‍ക്കാഴ്ചകള്‍ കാണാന്‍ കഴിയുമെന്ന് മുന്‍ എംപി പറഞ്ഞു. അവിടെ സംസാരിക്കുന്ന ഭാഷ ഇവിടെയും ഒരുപോലെയാണ്. 

ഉത്സവങ്ങളും, ആചാരങ്ങളും, സാമൂഹിക മൂല്യങ്ങളും ഏതാണ്ട് സമാനമാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് ഒരാള്‍ക്ക് അവിടെ സ്വന്തമാണെന്ന തോന്നല്‍ അനുഭവപ്പെടുന്നത്. ലോകം എത്ര മാറിയാലും സാംസ്‌കാരിക ബന്ധങ്ങള്‍ ഒരിക്കലും തകര്‍ക്കാന്‍ കഴിയില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

വിഭജനം രാഷ്ട്രീയ അതിരുകളുടെ മാത്രം കാര്യമാണ്, ഹൃദയങ്ങളുടെയും സംസ്‌കാരത്തിന്റെയും കാര്യമല്ലെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.