ശ്രീലങ്കയിലും ബംഗ്ലാദേശിലും ജെന്‍-ഇസഡ് അധികാര മാറ്റം കൊണ്ടുവന്നു, നേപ്പാളിലും സര്‍ക്കാര്‍ കുഴപ്പത്തില്‍?

കാഠ്മണ്ഡു: നേപ്പാളില്‍ മുമ്പ് നിരവധി പ്രക്ഷോഭങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്, അതില്‍ യുവാക്കള്‍ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം, രാജവാഴ്ച പുനഃസ്ഥാപിക്കണമെന്ന് പ്രതിഷേധക്കാര്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു.

രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത 16 വര്‍ഷത്തിനിടെ 13 സര്‍ക്കാര്‍ മാറ്റങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമായി, എന്നാല്‍ നിലവിലെ പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ ശ്രീലങ്കയിലെയും ബംഗ്ലാദേശിലെയും അഴിമതിക്കും സ്വജനപക്ഷപാതത്തിനുമെതിരായ യുവജന പ്രസ്ഥാനത്തിന് സമാനമാണെന്ന് തോന്നുന്നു.

നേപ്പാളിനെ പോലെ, ശ്രീലങ്കയിലും (2022) ബംഗ്ലാദേശിലും (2024) 'ജെന്‍-ഇസഡ്' പ്രസ്ഥാനം മുന്‍പന്തിയിലായിരുന്നു. 1997 നും 2012 നും ഇടയില്‍ ജനിച്ച തലമുറയെയാണ് ജനറേഷന്‍-ഇസഡ് എന്ന് വിളിക്കുന്നത്. ഇന്റര്‍നെറ്റ്, ഇന്റര്‍നെറ്റ് മാധ്യമങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് വളര്‍ന്ന ആദ്യ തലമുറയായി അവര്‍ കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ശ്രീലങ്കയിലും ബംഗ്ലാദേശിലും ഈ തലമുറയാണ് കലാപത്തിന് നേതൃത്വം നല്‍കിയത്. നേപ്പാളിലെന്നപോലെ, ഈ രണ്ട് രാജ്യങ്ങളിലെയും പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ അന്നത്തെ സര്‍ക്കാരിനെതിരെയായിരുന്നു. രണ്ട് സാഹചര്യങ്ങളിലും, പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ തുടക്കത്തില്‍ അരാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു, നേപ്പാളിലും ഇതുതന്നെയാണ് സ്ഥിതി.

ശ്രീലങ്കയില്‍ ഇന്ധനത്തിന്റെയും ഭക്ഷണത്തിന്റെയും വര്‍ദ്ധിച്ചുവരുന്ന ക്ഷാമം ജനറല്‍-ജി പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമായി. പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ തുടക്കത്തില്‍ സമാധാനപരമായിരുന്നു, പക്ഷേ പിന്നീട് രാഷ്ട്രപതി ഭവനിലേക്കുള്ള അധിനിവേശത്തിലേക്ക് മാറി, അതിനുശേഷം പ്രസിഡന്റ് ഗോതബയ രാജപക്‌സെ രാജിവച്ചു.

പിന്നീട് പ്രതിഷേധക്കാര്‍ രാഷ്ട്രപതി ഭവനും പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഓഫീസും ആക്രമിച്ചു, അന്താരാഷ്ട്ര സമൂഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധ പ്രസ്ഥാനത്തിലേക്ക് ആകര്‍ഷിച്ചു.

പ്രതിഷേധക്കാരില്‍ സ്വന്തം നിക്ഷിപ്ത താല്‍പ്പര്യങ്ങളുള്ള രാഷ്ട്രീയ ശക്തികളും ഉള്‍പ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് നിരവധി റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ പറയുന്നു. 2024 ല്‍ പുതിയ സര്‍ക്കാര്‍ അധികാരത്തില്‍ വന്നതിനുശേഷം നയങ്ങളിലും ഭരണത്തിലും ചില പ്രധാന മാറ്റങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.