ദേവീ ഉപാസകര്ക്ക് ഏറെ വിശേഷപ്പെട്ട സമയമാണ് നവരാത്രി. തന്നിലെ ഉപാസനാശക്തിയ്ക്ക് കൂടുതല് ഊര്ജം നല്കാന് ഈ നാളുകളില് ഉപാസകര് ഒത്തുചേരാറുണ്ട്.
പൂജാവിധികളും, ജപങ്ങളും,ധ്യാനവുമെല്ലാം ഇതിന് ആക്കം കൂട്ടുന്നു. മാതൃദേവിയായ ജഗദീശ്വരിയെ ഒന്പത് ഭാവങ്ങളിലാണ് നവരാത്രി ദിനങ്ങളില് ആരാധിക്കുന്നത്. ഈ ദേവീ രൂപങ്ങള് നവദുര്ഗ്ഗമാര് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.
1.ശൈലപുത്രി
ഹിമവാന്റെ മകളായ ശ്രീപാര്വ്വതിയാണ് ശൈലപുത്രി. കാളയുടെ പുറത്തായി ഒരു കൈയ്യില് തൃശൂലവും മറു കൈയ്യില് താമരയുമേന്തി നില്ക്കുന്ന ദുര്ഗ്ഗാ ഭാവമാണിത്.ബ്രഹ്മാ വിഷ്ണു മഹേശ്വരന്മാരുടെ ശക്തികള് ഒന്നു ചേര്ന്ന മൂര്ത്തീ ഭാവമാണ് ശൈലപുത്രി. നവരാത്രിയുടെ ആദ്യനാള് ശൈലപുത്രിയെ ആരാധിക്കുന്നു.
2.ബ്രഹ്മചാരിണി
ശിവപത്നിയാകുവാന് ആഗ്രഹിച്ച് നാരദമുനിയുടെ നിര്ദ്ദേശ പ്രകാരം കഠിന തപസ്സ് അനുഷ്ഠിച്ചതിനാല് ദേവിക്ക് ബ്രഹ്മചാരിണി എന്ന നാമം ലഭിച്ചു. കൈയ്യില് ജപമാലയും കമണ്ഡലുവും ഏന്തി തപസ്സു ചെയ്യുന്ന രൂപത്തിലുള്ള ദുര്ഗ്ഗയാണ് ബ്രഹ്മചാരിണി. രണ്ടാം രാത്രി ബ്രഹ്മചാരിണിയുടെ ആരാധനയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നല്കുന്നു.
3.ചന്ദ്രഘണ്ഡാ
നെറ്റിയില് മണിയുടെ ആകൃതിയില് ചന്ദ്രക്കലയുള്ളതിനാല് ദേവി ചന്ദ്രഘണ്ഡാ എന്ന നാമത്തില് അറിയപ്പെടുന്നു. ശൗര്യവും ശക്തിയും ദേവി പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. സിംഹവാഹിനിയായ ദേവിക്ക് പത്ത് കൈകളുണ്ട്. ഓരോ കൈകളിലുമായി പത്മം, ധനുസ്, ബാണം, കമണ്ഡലു, ഖഡ്ഗം, ഗദ, ശൂലം എന്നീ ആയുധങ്ങളുണ്ട്.
4.കൂശ്മാണ്ഡ
പ്രപഞ്ചം സൃഷ്ടിച്ച ശക്തിയാണ് കൂശ്മാണ്ഡ.എട്ട് കൈകളിലായി ദേവി താമര, വിവിധ ആയുധങ്ങള്, ജപമാല മുതലായവ ധരിച്ചിരിക്കുന്നു. സിംഹവാഹിനിയായ കൂശ്മാണ്ഡ ദേവിയുടെ ആരാധനയ്ക്കായി നവരാത്രിയിലെ നാലാം ദിനം സമര്പ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
5.സ്കന്ദമാതാ
ബാലമുരുകനെ മടിയിലിരുത്തി അനുഗ്രഹം തൂകുന്ന ദിവ്യ രൂപമാണ് അഞ്ചാം ദിനത്തിലെ ആരാധനാ മൂര്ത്തി.സ്കന്ദന് അഥവാ മുരുകന്റെ മാതാവായതിനാല് ദേവിയെ സ്കന്ദമാതാ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. നാല് കൈകളും മൂന്ന് കണ്ണുകളുമുണ്ട് ഈ ദേവിക്ക്.
6.കാത്യായനീ
കാത്യായന ഋഷിയുടെ പുത്രിയായി അവതരിച്ച് ദേവിയാണ് കാത്യായനി. നവരാത്രിയിലെ ആറാം ദിനം കാത്യായനിയുടെ ആരാധനയാല് മഹത്വപൂര്ണ്ണമാകുന്നു.
7.കാളരാത്രീ
കറുത്ത ശരീര വര്ണ്ണമുള്ള കാളരാത്രി ദുര്ഗ്ഗയുടെ രൗദ്ര രൂപമാണ്. ചതുര്ബാഹുവായ ദേവിയുടെ വലതുകരങ്ങങ്ങള് എപ്പോഴും അനുഗ്രഹം ചൊരിയുന്നു. ഭക്തരെ എല്ലാവിധ ഭയത്തില് നിന്നും ക്ലേശങ്ങളില്ഡ നിന്നും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനാല് ദേവിക്ക് ശുഭകാരി എന്നൊരു നാമവുമുണ്ട്. കാളരാത്രീ ഭാവത്തിലാണ് ഏഴാം നാള് ദേവിയെ ആരാധിക്കുന്നത്.
8.മഹാഗൗരി
പ്രശാന്തതയുടേയും വിജ്ഞാനത്തിന്റേയും പ്രതീകമാണ് മഹാഗൗരി. വെളുത്ത നിറമുള്ള ദേവി എന്നാണ് മഹാഗൗരി എന്ന വാക്കിന്റെ അര്ത്ഥം. അഭയ-വരദ മുദ്രകളും ശൂലവും ഡമരുവും ഏന്തി നില്ക്കുന്ന നാലുകൈകളുള്ള ദേവിയുടെ വാഹനം കാളയാണ്
9.സിദ്ധിധാത്രി
സര്വ്വദാ ആനന്ദകാരിയായ സിദ്ധിധാത്രി തന്റെ ഭക്തര്ക്ക് സര്വ്വ സിദ്ധികളും പ്രധാനം ചെയ്യുന്നു. ഒന്പതാം നാള് സിദ്ധിധാത്രി രൂപത്തില് ദുര്ഗ്ഗാദേവി ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു